Yer: Karabağlar – Menteşe / MUĞLA
Yıl: 2015-2018
Tür: Özel
Tescil Durumu: Tescilli
Orjinal Kullanım: Konut
Önerilen Kullanım: Konut
İşveren: Hülya VURAL
Proje Alanı: 4470 m²
İşin Kapsamı: Mimari Çizim – Restorasyon
Proje Ekibi:
Meral OĞUZ BOL – Y.Mimar
Fulya POLAT – Y.Mimar
İsmail Kemal BOL – Elektrik Mühendisi
Çağlar Emre KEÇECİ – Restorasyon Teknikeri
HULYA VURAL EVİ
Grup sivil mimarlık örneği olarak tescillenmiş olan iki katlı ev, Muğla ili, Menteşe İlçesi, Karabağlar mahallesinde yer almaktadır. Karabağlar yaylası, düdenleri, yüzeye yakın yeraltı su kanallarının verdiği serinlik ile irimleri gibi kendine özel doğal ögeleri ile kahveleri ve yurtları ile özgün bir yerleşim dokusu oluşturmuş olan Muğla merkezin hemen yakınındaki eski bir yayla alanıdır.
Toplam 4.470 m²’lik bir parselde yer alan ve yığma tekniğinde taş malzeme ile inşa edilen yapı ana bina olarak kare plan şemalı ve zemin +1 katlıdır. Ana binaya bitişik konumda kısmen yığma taş kâgir ve kısmen briketten duvardan yapılmış yapı kütleleri de mevcuttur. Alt katta, ana bina ve müştemilatlar ile birlikte toplam 7 mekân yer almaktadır. Ana yapı, üst katta da aynı plan şeması üzerine oturmaktadır. Zemin ve tavanı ahşap olan açık sofa mevcuttur.
Doğu cephesi yapıya giriş ve çıkışların sağlandığı tek cephe konumundadır. Ana yapı ile dönemsel eklerin kot farklılıklarını görmek mümkündür. Ana yapı dış cephe yüzeyi sıvalıdır. Fakat zaman içerisinde bu sıvalar dökülmüş ve deformasyonlara uğramıştır. Cephelerde, bölgede karakteristlik özellik gösteren ve kibar bir şekilde (üçgen alın oluşturmadan) aynı kotta biten gumili saçak ve ahşap saçak birlikteliği görülmektedir. Yapının çatısı ahşap mahyalı olup çatı örtüsü alaturka kiremit kaplıdır. Saçakları ise yöreye has görülen gumili saçak ve ahşap saçak şeklindedir. Bacaları bu yöreye özgün olan muğla bacası formundadır.
Onarım önerisinde ana binaya bitişik konumdaki tek katlı yapı ve bahçe helası da dahil olmak üzere yapı kontürü tümüyle korunmuştur. Yapının yeni sahiplerinin aile şemasına ve yaşam biçimi kurgusuna göre tüm mekânların günümüz koşullarında yaşanabilir hale gelmesine böylece koruma kullanma dengesinin kurularak yapının geleceğe güvenle ve uzun soluklu olarak aktarılması amaçlanmıştır. Yapıya bitişik tek katlı kısım Karabağlar geleneksel yaşantısının özgün uzantılarıdır. Özellikle 2 katlı ana binada olmak üzere yapılan tüm önerilerde işlevini yitirmiş olan mimari elemanlar değiştirilirken koruma ilkelerine aykırı olmayan ufak müdahalelerde bulunulmuş, günümüz koşullarında kullanıma elverişli hale getirilirken, özgün cephe ve plan şemasına minimum müdahale ilkesi gözetilmiştir.
ZK-01 mekânına yatak odası kullanımı düşünülerek köşe banyo (ZK-03) önerilmiştir. Zeminlerde doğal taş kullanılmıştır. Kapı ve pencereler 1. Sınıf çıralı çam ağacından ahşap malzeme ile imal edilmiştir. Rölövede ZK-02 ve ZK-03 olarak adlandırılmış odaların arasındaki ocak daha rahat kullanım sağlanması için kaldırılmıştır. Tüm zemin kat tabanları aynı kota getirilmiştir. ZK-02 mekânının güney duvarı boyunca uzanan yarı açık mutfak önerilmiştir. Mutfak mekânının batısında kiler amaçlı bir mekân önerilmiştir. ZK-04 mekânı hamam ve WC işlevi görecek şekilde önerilmiştir. ZK-02 ile ZK05 mekânları arasındaki geçiş korunmuştur. ZK-05 mekânı yatak odası olarak tasarlandığı için banyo/WC mekânı (ZK-07) tasarlanmıştır. ZK-06 mekânı briket duvarlar yerine arka duvarda taş duvar diğer kenarlarda düşey delikli blok tuğladan duvar örülmüştür. Doğu cephesine diğer bölümlerle uyumlu işlevsel kapı ve iki pencere önerilmiştir. ZK-08 mekânı korunarak yine dış WC olarak işlevini sürdürmesi önerilmiştir.
Ana yapı, üst katta zemin kat büyüklüğünde bir oda ve açık sofadan oluşmaktadır. 1K-01 mekânının güney kenarında sonradan yapıldığı anlaşılan duvar yıkılarak, yerine özgün ahşap korkuluk kullanılmıştır. Üst kata çıkan betonarme merdiven yıkılarak, yerine bu tür yapılarda benzer örneklerine rastlanan türden ahşap merdiven imal edilmiştir. 1K02 mekânı yatak odası olarak düşünülmüş olup, küçük bir köşe banyo işlevsel olarak önerilmiştir.
Yer: Karabağlar – Menteşe / MUĞLA
Yıl: 2015-2018
Tür: Özel
Tescil Durumu: Tescilli
Orjinal Kullanım: Konut
Önerilen Kullanım: Konut
İşveren: Hülya VURAL
Proje Alanı: 4470 m²
İşin Kapsamı: Mimari Çizim – Restorasyon
Proje Ekibi:
Meral OĞUZ BOL – Y.Mimar
Fulya POLAT – Y.Mimar
İsmail Kemal BOL – Elektrik Mühendisi
Çağlar Emre KEÇECİ – Restorasyon Teknikeri
ÖNCESİ
Ana Yapı
Fotoğrafta sıvalı olan doğu cephesini gördüğümüz ana yapı 2 katlıdır. Dış merdivenle üst kattaki açık sofaya çıkılmaktadır. Üst kattaki odaya giriş bu sofadan sağlanmaktadır.
Ahşap Saçak
Geleneksel mimari örneği olan açık sofa, üzerini kapatan ahşap dikmelerle taşınan ahşap saçak hasar görmüş ve malzeme kayıpları olmuştur.
Batı Cephesi
Yapının arka cephesi olmasından dolayı bu cephedeki duvarlar sıvasızdır. Yöreye özgü geleneksel muğla bacaları ve gumili saçaklar görülmektedir. Yapının çatısı ahşap mahyalı olup çatı örtüsü alaturka kiremit kaplıdır.
Betonarme Merdiven
Üst kat açık sofaya çıkan betonarme merdiven özgün değildir. Restorasyon projesinde yerine ahşap merdiven önerilmiştir.
YAPIM SÜRECİ
Ana Yapı Cephe Soyma
Özgün olmayan betonarme merdiven, hasar görmüş olan açık sofa ve ahşap saçaklı çatı sökülmüştür. Hala sağlam olan ana binadaki muğla bacası, olduğu haliyle korunmuştur.
Sofa
Hasar görmüş olan dikmeler, ahşap saçaklı çatı ve sofa geleneksel mimari ve özgün haline uygun olarak yeniden yapılmıştır. Betonerme olan merdiven yerine ahşap merdiven inşaa edilmiştir. Çatıda ahşap saçak teneke tura ile uzatılarak ahşap elemanların yağmur ve güneş gibi etkenlerden korunması sağlanmıştır.
Yaşam Alanı
Rölöve çiziminde Zk-02 ve Zk-03 olarak adlandırılmış mekanlar birleştirilerek, ana yaşam alanı olacak tek bir mekan oluşturulmuştur. Duvar yüzeylerindeki hasar görmüş sıvalar kazılarak, kireç bazlı horosan harcı ile sıvanmıştır. Yapının tüm çatı elemanları kötü durumda olduğu için sökülmüştür. Sağlam kalabilmiş olan muğla bacaları ise aynen korunmuştur.
Çatı Penceresi
İnce uzun bir forma sahip olan ve sadece tek cephesinde penceresi bulunan ana yaşam alanın daha iyi bir şekilde aydınlanabilmesi için çatı penceresi kullanılmıştır.
SONRASI
Sofa
Ahşap korkuluklarla çevrelenen sofa, bölge geleneksel mimarisine uygun bir şekilde süslenmiş ahşap dikmelerle taşınmaktadır. Bu dikmeler aynı zamanda ahşap elemanların yağmur ve güneşten korunması amacı ile taneke tura ile uzatılmış ahşap saçaklı çatıyı da taşımaktadır.
Yaşam Alanı
Mekanın odak noktası olan ocak yerine kazanlı şömine kurularak ocağın günümüzde de aktif ve güvenli bir şekilde kullanılması sağlanmıştır.